Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, asgari ücretle ilgili yaptığı açıklamada “Görüşmeler başlayacak, aralık ayı içinde sosyal diyalog mekanizması çalışacak. Orada elbette işçilerimizin refah beklentileri, işletmelerimizin de rekabet gücünü devam ettirme, istihdamı devam ettirme gibi beklentileri olacaktır. Kamu kesimi de bu dengeyi gözetecektir diye düşünüyorum. Dolayısıyla bu üçlü mekanizmanın, diyalog mekanizmasının işleyişini gördükten sonra yorum yapmak daha doğru olur” dedi. Peki asgari ücrette tahminler neler? Ekonomist Muhammet Bayram merak edilen soruyu cevapladı.
Bayram açıklamasında şu ifadeleri kullandı: “Aralık ayı itibarıyla asgari ücret görüşmeleri başlayacak. Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz burada ‘Diyalog ile tüm tarafların tatmin olacağı bir mekanizmayı işletmeyi düşünüyoruz’ dedi. ‘Bu üçlü mekanizma işledikten sonra yorum yapmak daha doğru olur’ dedi.
‘TARAFLAR TALEPLERİNİ İLETECEK’
Aralık ayı itibarıyla görüşmeler başlıyor. Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplandığında işçi kesimini temsilen 2 kadın, 2 erkek asgari ücretli olacak, 1 kişi de TÜRK-İŞ’ten yetkili olacak. İlk toplantı ile birlikte taraflar taleplerini iletecek. Burada maddi olarak bir tutar görüşmesi söz konusu aynı zamanda sosyal kazanımlar ve imkanlar da önemli.
Kamu kurumlarından evrak ve bilgilerin alınması ile ilgili talepler olur. Kamu kurumlarından enflasyon, geçim endeksleri, kira endeksleri gibi veriler alınarak Asgari Ücret Tespit Komisyonu ilk toplantısını yapar.
TÜRK-İŞ AÇLIK SINIRINI 14 BİN TL OLARAK AÇIKLADI! BU PAZARLIĞI ETKİLER Mİ?
TÜRK-İŞ’in kasım ayı açlık ve yoksulluk sınırı araştırması var. Açlık sınırı 14 bin TL civarında geldi. Daha önceki dönemlerde TÜRK-İŞ ‘bunun altına olmaz’ şeklinde pazarlığa başlamıştı. Ancak aralık ayına ilişkin açlık sınırı henüz gelmedi. Şu anda asgari ücrete yüzde 40 zam yapılırsa, 15 bin 900’ler seviyesine denk geliyor. Burada 16 bin TL seviyesi psikolojik sınırdır. Ben yüzde 50 zam yapılacağını değerlendirmiyorum.
2024’TE TEK ASGARİ ÜCRET Mİ OLACAK, ARA ZAM GÜNDEME GELİR Mİ?
Ancak daha önceden Çalışma Bakanı Vedat Işıkhan, ‘Gelecek sene tek sefer zam olacak şekilde bir çalışma yapıyoruz’ dedi. Normal şartlarda ben yüzde 40’lar seviyesinde artış bekliyorum.
Önümüzdeki sene ilave bir zam daha yapılmayacaksa seneye oluşacak zammın önden verilmesi gerekiyor. Çünkü vatandaş bunu sırtlayacak. Tek seferde yüksek bir artış enflasyonda tetiklemeye sebep verecek ve ekonomiyi ücret fiyat sarmalına sokacaktır. Ben tek asgari ücreti mümkün görmüyorum. Seneye bir defa daha asgari ücret artışı olacağını düşünüyorum. Ancak olmayacaksa da bu dönemde yüksek bir artış bizi bekliyor diyebiliriz.
ASGARİ ÜCRETTE EN GÜÇLÜ BEKLENTİ!
Benim tahminim yüzde 40’lık bir artıştır. Bu 15 bin 960 TL yapıyor. 16 bin TL seviyesi psikolojik sınırdır. Enflasyon üzerinde bir artış olacaktır. Yüzde 40 seviyesinde artış enflasyonun üzerinde bir artıştır. Yüzde 38 oranında altı aylık enflasyonun çıkacağını kabul edersek yüzde 1-2 puanlık bir refah payı artışı olacaktır.
Burada hem işveren hem de çalışanın düşünülmesi gerekiyor. Asgari ücret 16 bin TL olsa dahi büyükşehirlerde yaşam maliyetlerinin yüksek olduğunu söyleyebiliriz. Büyükşehirlerde daha fazla asgari ücret belirlenebilir. Halihazırda büyükşehirlerde asgari ücret uygulanmıyor. Çalışanlar asgari ücretle çalışmak istemiyorlar. Bunun artık kalıcı bir sisteme oturulması gerekiyor. 2024 yılı ortalarına doğru dezenflasyon sürecine girilecek. Asgari ücretli ‘sonraki dönemde ben ne kadar maaş alacağım?’ diye düşünmemeli, milli gelirden pay alması kanunlaştırılmalı, asgari ücretli enflasyon + milli gelir üzerinden maaşlarını bilmeli. Aynı şekilde işverenler için de daha öngörülebilir durum olacağı için enflasyona sebebiyet verecek fiyat artışları yapılmaz. Her asgari ücreti konuştuğumuzda fiyatların yükseldiğini görüyoruz.
ASGARİ ÜCRETTE ÜÇLÜ MUTABAKAT ÇIKAR MI?
Son görüşmede üçlü mutabakat olmamıştı. Ben bu dönemde yeni yıla girilecek olması nedeniyle üçlü mutabakat çıkacağını düşünüyorum. Sadece asgari ücretlilerin değil, ücret tarifelerinde düzenlemeler, vergi diliminin sabitlenmesi, konut kira yardımı ve diğer hususlarda çalışanların sosyal imkanlarını artıracak, alım güçlerini artıracak hususlar olursa taraflar üçlü mutabakatla görüşmeden ayrılacaktır diye düşünüyorum.”
